BỘ KHUẾCH ĐẠI TAI NGHE LÀ GÌ? BẠN CÓ THỰC SỰ CẦN NÓ HAY KHÔNG?

Bộ khuếch đại tai nghe (Headphone Amplifier hoặc Head Amp) là một trong những sản phẩm âm thanh bị hiểu lầm nhiều nhất. Chúng không có gì quá diệu kỳ, và đối với một người dùng thông thường, nó không khác gì một cục chặn giấy.

Tuy vậy, đối với một số chiếc tai nghe có dây, chúng thực sự cần đến một bộ khuếch đại chuyên dụng để phát huy hết tiềm năng của chúng, giúp chất lượng âm thanh được cải thiện một cách khó tin. Nếu cảm thấy những chiếc tai nghe mới của bạn có chất lượng hơi kém, một bộ khuếch đại tai nghe có thể là giải pháp khắc phục mà bạn đang kiếm tìm.

Bộ khuếch đại tai nghe là gì?

Thực tế, các bộ khuếch đại đều rất quen thuộc với chúng ta. Bộ khuếch đại chỉ là một công cụ đẩy tín hiệu điện đến loa, làm loa rung. Khi tăng âm lượng trên điện thoại hoặc laptop của mình, lượng điện đi từ bộ khuếch đại đến loa sẽ cao hơn, buộc loa phải rung nhiều hơn và tạo ra âm thanh to hơn.

Các thiết bị hiện đại sử dụng những bộ khuếch đại công suất thấp, không tiêu tốn quá nhiều điện năng hay đốt nhiều pin. Những bộ khuếch đại công suất thấp này sẽ hữu dụng nếu sử dụng với các tai nghe và loa có “trở kháng thấp”. Nói cách khác, những tai nghe hoặc loa này có độ cản trở dòng điện khá thấp và có thể đạt đến âm lượng đủ dùng mà không cần nhiều điện năng.

Nhưng một số tai nghe và loa, đặc biệt là các trang thiết bị phòng thu hoặc có hiệu năng cao, lại có “trở kháng cao”. Những thiết bị này (có trở kháng từ 25Ω (Ohm) trở lên) thường cần đến một ngiồn âm thanh điện áp cao để đạt đến mức âm lượng đủ dùng. Và đó là lúc bộ khuếch đại tai nghe phát huy tác dụng của mình. Những bộ khuếch đại tai nghe tiêu tốn nhiều năng lượng hơn và phát ra tín hiệu âm thanh mạnh mẽ hơn so với các bộ khuếch đại tích hợp bên trong điện thoại hay laptop, giúp bạn tận hưởng chiếc tai nghe ưa thích của mình trên một thiết bị khiêm tốn.

Tuy vậy, những quy tắc này cũng có một vài ngoại lệ. Một số tai nghe trở kháng cao lại khá nhạy và cần rất ít công suất (khác biệt so với điện áp) để đạt được âm lượng lớn. Ngược lại, một vài tai nghe khác có trở kháng nhỏ nhưng lại cần đến một bộ khuếch đại mạnh mẽ để phát huy hết công lực của mình. Và nếu vẫn đạt âm lượng mong muốn khi sử dụng một chiếc tai nghe chất lượng cao với nguồn phát có công suất đầu ra thấp, mức điện áp hạn chế có thể khiến âm thanh bị biến dạng, có tiếng xì xì (hiss) hoặc thiếu âm trầm (bass).

Tóm lại, các bộ khuếch đại tai nghe có thể cải thiện chất lượng âm nhạc của bạn bằng cách tăng hiệu năng có thể của tai nghe. Hầu hết các bộ khuếch đại đều “trong vắt” và không tạo ra sự ảnh hưởng rõ ràng đối với tín hiệu âm thanh. Tuy vậy, cũng có một số nhà sản xuất âm thanh cố tình bổ sung thêm “màu mè” vào những bộ khuếch đại của mình, chẳng hạn như “độ ấm” để mang lại âm thanh giống như băng từ hay đĩa than vinyl (thường bằng cách cắt bỏ đi các tần số được chọn hoặc thêm độ bão hòa bằng những bóng đèn điện tử chân không (vacuum tube) kiểu cũ).

Bộ khuếch đại tai nghe không phải là DAC

Nhiều bộ khuếch đại tai nghe được tích hợp sẵn DAC (Digtal-to-Analog Converter: Bộ chuyển đổi tín hiệu số sang tín hiệu tương tự) nên đôi khi nó có thể đóng vai trò như DAC. Tuy vậy, DAC và bộ khuếch đại là 2 thành phần hoàn toàn khác biệt. Như tên gọi, DAC sẽ lấy tín hiệu số và chuyển thành tín hiệu điện tương tự cho bộ khuếch đại và tai nghe của bạn có thể sử dụng. Tất cả các nguồn âm thanh số đều được tích hợp sẵn DAC, vậy tại sao bạn nên mua một DAC mới?

Những thiết bị âm thanh số ban đầu, đặc biệt là đầu đĩa CD và máy tính desktop, không phải lúc nào cũng được tích hợp DAC tốt nhất. Việc che chắn không đúng cách chính là vấn đề phổ biến dẫn đến tình trạng nhiễu tĩnh điện, và tần số lấy mẫu (sample rate hay sampling frequency) thấp của những DAC thông thường có thể làm sai lệch âm cao từ cymbal hay hi-hat.

Dẫu vậy, những vấn đề này hiện không còn xuất hiện nữa, ngay cả các thiết bị điện tử rẻ nhất cũng có DAC “trong vắt”, không ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh. Và dù cộng đồng audiophile (những người đam mê âm thanh) đều cho rằng các DAC tích hợp trên bo mạch không thể “xử lý” những file WAV hoặc FLAC không nén, thế nhưng, rất khó để chúng ta phân biệt được một file hiện đại được mã hóa ở mức 320kbps với một bản lossless.

Tuy nhiên, DAC không phải là một thứ vô dụng, và bạn không nên quá lo ngại về việc mua một bộ khuếch đại tai nghe được tích hợp sẵn DAC. Các bộ khuếch đại tai nghe có tích hợp sẵn DAC sẽ được kết nối với máy tính hoặc điện thoại thông qua cổng USB, cho phép bạn bỏ qua jack cắm tai nghe có sẵn trên thiết bị, vốn là một nguồn phát phổ biến gây ra tình trạng méo tiếng hoặc tiếng xì xì. Một số DAC thậm chí còn có sẵn các thiết lập EQ cũng như kết nối không dây, có thể giúp bạn định hình âm thanh của mình hoặc có được kết nối Bluetooth tốt hơn khi phát nhạc trên một chiếc máy tính hay điện thoại.

Chúng ta có thực sự cần đến một bộ khuếch đại tai nghe?

Đối với hầu hết mọi người, bộ khuếch đại tai nghe gần giống như một núm chỉnh âm lượng đắt tiền mà không mang đến bất kỳ cải thiện đáng kể nào đối với chất lượng âm thanh. Tuy vậy, những bộ khuếch đại tai nghe thường là thứ cần thiết khi bạn sở hữu bộ tai nghe đắt tiền và chúng có thể khắc phục một số vấn đề thường gặp khi tận dụng bộ khuếch đại tai nghe tích hợp bên trong máy tính hoặc điện thoại.

Đây là 6 lý do bạn nên mua một bộ khuếch đại tai nghe:

– Những chiếc tai nghe của bạn chưa đạt đủ độ to, thiếu lượng âm trầm mà bạn mong đợi, âm thanh bị méo hoặc có tiếng xì xì, hay nghe kém hơn so với các chiếc tai nghe rẻ hơn khi sử dụng với điện thoại hoặc máy tính. Đây thường là dấu hiệu cho thấy tai nghe của bạn có “trở kháng cao” với mức từ 25Ω trở lên.

– Điện thoại hoặc máy tính của bạn có jack cắm tai nghe quá nhỏ hoặc tạo ra tiếng kêu bất thường so với các thiết bị khác trong nhà.

– Jack cắm âm thanh trên điện thoại hoặc máy tính của bạn bị hỏng và cần phải sử dụng USB DAC để tận hưởng âm nhạc.

– Bạn muốn thêm “màu sắc” hoặc “độ ấm” analog vào âm nhạc của mình. Tuy vậy, số lượng bộ khuếch đại có thể làm được điều này rất ít.

– Bạn đang làm việc trong môi trường phòng thu và cần nhiều cổng cắm tai nghe với những núm chỉnh âm lượng độc lập.

– Hệ thống điều chỉnh âm lượng trên máy tính quá tệ, hoặc bạn muốn điều chỉnh âm lượng bằng các núm xoay.

Bạn sẽ không cần đến một bộ khuếch đại nếu tai nghe của bạn hoạt động đúng như mong đợi hoặc đang sử dụng tai nghe không dây. Ngoài ra, bộ khuếch đại tai nghe không phải là một sự thay thế phù hợp cho những bộ khuếch đại loa lớn, dù chúng có thể giúp ích cho những chiếc loa Bluetooth di động có âm thanh quá nhỏ ở chế độ AUX.

Nguồn: Minh Hùng theo Review Geek