[Đằng sau sân khấu] Những “chiến binh thầm lặng” mang tên Delay lines và Stacks

Đằng sau sân khấu không chỉ có kỹ thuật viên và cáp chằng chịt, mà còn có những “chiến binh thầm lặng” mang tên Delay lines/Stacks.

Trong các hệ thống âm thanh chuyên nghiệp, đặc biệt là âm thanh sự kiện ngoài trời hoặc sân khấu lớn, “Delay lines” và “Stacks” là hai thuật ngữ kỹ thuật quan trọng để đảm bảo âm thanh phủ đều, rõ ràng và đồng bộ trên toàn bộ không gian sự kiện.

Delay Lines là gì?

Delay lines (hoặc còn gọi là Delay Speakers) là các dàn loa phụ được đặt cách xa sân khấu chính, thường nằm giữa hoặc cuối không gian khán giả, dùng để bổ sung âm thanh cho những khu vực xa dàn loa chính (main/front PA).

Một số người sẽ thắc mắc: “Loa sân khấu chính đã to vậy rồi, còn gắn thêm các hệ loa ở xa để làm gì?” Câu trả lời ở đây là âm thanh lan truyền trong không khí chậm hơn rất nhiều so với ánh sáng, hình ảnh. Vì thế nên nếu bạn đứng xa mà không có các loa delay, sẽ mang đến cảm giác trễ tiếng như khi xem livestream bị lag.

Mục đích chính của Delay lines chính là giữ cho âm thanh đến tai người nghe đúng thời điểm và đồng bộ với loa chính, không bị vọng hay “rối tiếng”. Đồng thời bù đắp âm lượng bị suy giảm theo khoảng cách nhằm mang đến chất lượng âm thanh trọn vẹn như ngồi hàng ghế đầu front-row, dù bạn đang đứng ở khu trung tâm hay tận cuối sân vận động.

Delay lines hoạt động như thế nào?

Trong các không gian lớn, âm thanh phát từ loa chính đến tai người nghe sẽ bị trễ do khoảng cách. Kỹ thuật delay lines sẽ được ứng dụng bằng cách thêm vào các loa delay ở khoảng cách nhất định so với loa chính và điều chỉnh “trễ tín hiệu” (delay signal) bằng đúng khoảng thời gian di chuyển qua khoảng cách này, giúp âm thanh từ loa phụ (loa delay) và loa chính đến tai người nghe được đồng bộ. 

Ví dụ: Nếu khoảng cách từ loa chính đến người nghe là 34m (tương đương 100ms), thì loa delay đặt gần người nghe hơn sẽ được delay 100ms để hai nguồn âm “chạm tai” cùng lúc.

Stacks là gì?

Nếu delay lines bổ trợ về âm thanh cho những vị trí xa sân khấu thì Stacks là kỹ thuật quan trọng giúp tăng công suất và phủ đều khu vực gần sân khấu. 

Hầu hết các sân khấu thường sử dụng 2 cụm Main Stack chính hai bên sân khấu gồm 2 sub và 1-2 full-range, đánh thẳng ra phía khán giả để đảm bảo độ phủ đồng đều cho các dải tần.

Đối với thiết lập Stacks, cần chú ý cân bằng hướng đánh, tránh dội âm và bao phủ đúng vùng khán giả. Đây được xem như phần “xương sống” của hệ thống âm thanh chính, đi kèm với sub stack để đảm bảo dải trầm mạnh mẽ.

Nguồn: Leo Ngo