Mở rộng số lượng kênh âm thanh được xem như là một hướng đi an toàn cho việc phát triển công nghệ đa kênh. Và điển hình nhất trong lựa chọn này chính là việc thêm vào tầng âm thanh ở trên cao.
Với hơn 45 triệu bộ giải mã Dolby Digital được sử dụng trên toàn thế giới, Dolby đã đảm bảo rằng các định dạng mới sẽ luôn được hỗ trợ tương thích với các thiết bị AV receiver hay bộ xử lý đa kênh đang hiện hành. Hiện tại, các đầu đĩa Blu-ray sử dụng cổng đầu ra coaxial hoặc digital để truyền tải tín tín hiệu Dolby Digital và DTS đến receiver. Nếu chú ý, người nghe có thể nhận thấy rằng chất lượng âm thanh của định dạng Dolby Digital từ đĩa Blu-ray sẽ tốt hơn so với Dolby Digital trên đĩa DVD vì nó hoạt động với bitrate cao nhất là 640kbps (Dolby Digital trên DVD bị giới hạn chỉ còn 448kbps, nhưng thường sẽ chỉ chạy với bitrate thấp hơn: 348kbps).
Để phản ứng lại, DTS cũng giới thiệu công nghệ audio surround chất lượng cao cho đĩa Blu-ray gọi là DTS-HD. Công nghệ mới này được xem như là giải pháp mở rộng của công nghệ DTS quen thuộc, cho phép mở rộng bitrate của DTS thông thường từ 754kbps lên tới 6Mbps đối với đĩa Blu-ray. Một biến thể khác của DTS-HD là DTS-HD Master Audio thậm chí còn có bitrate cao hơn, lên đến 24Mbps trên đĩa Blu-ray để đem đến khả năng mã hóa lossless thực sự, với chất lượng âm thanh cao cấp cho audio đa kênh. Cụm từ “Master Audio” ở đây chính là để ám chỉ khả năng mã hóa lossless này.
Để có thể phát huy hết toàn bộ khả năng của công nghệ Dolby TrueHD và DTS-HD Master Audio, người dùng cần phải có những bộ xử lý hoặc receiver có thể giải mã các định dạng này, và kết nối đầu Blu-ray với receiver bằng dây HDMI. Hay nói cách khác, những công nghệ này không còn được hỗ trợ trên kết nối coaxial hoặc optical truyền thống nữa.
Mở rộng số lượng kênh âm thanh được xem như là một hướng đi an toàn cho việc phát triển công nghệ đa kênh. Và điển hình nhất trong lựa chọn này chính là việc thêm vào tầng âm thanh ở trên cao. Tháng 4/2012 Dolby Labs chính thức đưa ra một công nghệ mới với tên gọi Dolby Atmos, một chuẩn công nghệ âm thanh đa kênh ban đầu được phát triển cho các rạp phim thương mại và rồi nhanh chóng chỉnh sửa để nó có thể sử dụng ở các hệ thống xem phim tại gia. Sự ấn tượng của Dolby Atmos nằm ở chỗ công nghệ này không còn phụ thuộc vào các kênh âm thanh cố định nữa. Thay vào đó, Dolby Atmos sẽ xem âm thanh như những vật thể và có thể cho phép sử dụng tối đa 128 vật thể âm thanh khác nhau. Điều này cho phép âm thanh sử dụng công nghệ Dolby Atmos có thể tái tạo với bất cứ số lượng loa nào ở những rạp phim khác nhau. Công nghệ này hỗ trợ lên đến 64 loa và số lượng đồ sộ này có nguyên nhân của nó. Kể từ chuẩn Atmos, các nhà làm phim có thể thoải mái thể hiện các hiệu ứng âm thanh, tiếng động mà họ muốn dễ dàng hơn ở tầng trên cao, được thực hiện qua các loa vệ tinh, loa âm trần lắp trên trần nhà hay các module hướng trần. Nói cách khác, nếu như các hệ thống 5.1, 7.1 mới chỉ xây dựng trường sân khấu âm thanh 2D thì với Dolby Atmos, các nhà sản xuất có thể tạo ra một trường sân khấu âm thanh 3D đúng nghĩa.
Hiện tại, có rất nhiều cấu hình khác nhau làm nên một hệ thống Dolby Atmos, từ đơn giản như 5.1.2 cho đến phức tạp như 24.1.10. Tuy nhiên, hầu hết các hệ thống rạp hát tại gia bị giới hạn bởi không gian, do đó kích thước phòng nghe đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định số lượng loa được sử dụng. Chúng ta sẽ bắt gặp những hệ thống như 5.1.2, 5.1.4, 7.1.2 hay 7.1.4. Các số .2 và .4 ở đây là để ám chỉ số lượng module loa được sử dụng để tạo hiệu ứng âm thanh trên cao.
Để bắt kịp với Dolby thì DTS cũng giới thiệu tiêu chuẩn âm thanh mang nền tảng âm thanh làm vật thể đầu tiên của mình mang tên DTS:X vào năm 2015. Nếu như Dolby Atmos giới hạn 128 vật thể âm thanh riêng biệt trong một phân cảnh trong rạp chiếu phim, thì DTS:X thì không có bất kỳ giới hạn nào. DTS:X hướng đến việc dễ dàng sử dụng, truy cập cũng như đáp ứng đa năng đủ nhu cầu hơn Atmos, tận dụng những thiết kế trước đây với các loa đã có sẵn trong rạp chiếu phim và hỗ trợ đến kết nối 32 loa khác nhau trong tiêu chuẩn gia đình.
Với lợi thế ra mắt trước 3 năm, hiện nay Dolby Atmos đang là tiêu chuẩn được áp dụng rộng rãi cho các rạp phim trên toàn thế giới. DTS:X cũng đang ngày một phổ biến nhưng mức độ sâu rộng không thể bằng Dolby Atmos được. Ngoài ra, DTS:X có thể mã hóa với bitrate tối đa cao hơn Dolby Atmos. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc DTS:X chắc chắn tốt hơn Dolby Atmos. Trong các buổi kiểm tra, không phải ai cũng đủ khả năng phát hiện ra được sự khác nhau giữa hai định dạng này. Trên thực tế, khác biệt về mặt chất lượng âm thanh giữa hai định dạng này hoàn toàn rất nhỏ nhoi.
Nguồn: tapchihifi.com/Nguyễn Hào
