PrimaLuna EVO 100 Tube DAC – DAC dùng bóng đèn đầu tiên của PrimaLuna

Khi mà ampli và đầu CD đèn đã trở nên quen thuộc, PrimaLuna lại đem đến một bất ngờ mới – một chiếc DAC sử dụng bóng đèn trong danh sách sản phẩm của họ.

Thiết bị chuyển tín hiệu digital sang analog (DAC) đã có nhiều chuyển biến lớn trong khoảng thời gian mười năm trở lại đây. Cùng với sự phát triển công nghệ của chip DAC, những thương hiệu như DCS, Playback Designs, Theta cứ mỗi năm lại cho ra những thiết bị phức tạp, đầy mạnh mẽ, gần như loại bỏ được hết các nhược điểm của âm thanh digital như nhiễu jitter hay các vấn đề tương tự. Qua mỗi thế hệ DAC, nhạc tính ngày càng được cải thiện và khả năng xử lý cũng vậy. Nếu như chỉ tầm 10 năm trước, những file nhạc số PCM 24 bit / 192kHz còn là thứ gì đó khá xa xỉ thì ngày nay, đây gần như là tiêu chuẩn dành cho các DAC phổ thông. Những chip DAC mạnh mẽ nhất hiện giờ còn được thiết kế để xử lý các file DSD256 hoặc 512, sử dụng trong những bộ DAC đắt tiền, cao cấp nhất trên thị trường.

Chúng ta đang chứng kiến sự lụi tàn của cả CD và SACD, thế nhưng không vì thế mà DAC cũng phải biến mất theo. Sự xuất hiện của các file nhạc số cao cấp không chỉ đem đến cho người nghe một sự lựa chọn tiện lợi hơn, đây cũng là lúc để các hãng sản xuất bắt tay nghiên cứu để đem đến những thay đổi cần thiết cho DAC. Nếu như năm 2009, việc thêm bóng đèn vào tầng digital của thiết bị là điều bất khả thi thì nay, PrimaLuna đã chứng minh điều đó hoàn toàn có thể.

EVO 100 là tên dòng sản phẩm sơ cấp thế hệ mới của PrimaLuna, chứng thức xuất hiện vào năm 2019. Bên cạnh những chiếc preamp, power-amp và ampli tích hợp quen thuộc, chúng ta còn thấy một sản phẩm cực kỳ lạ – đó là một chiếc DAC sử dụng bóng đèn. EVO 100 Tube DAC sở hữu gần như tất cả mọi đặc điểm của đầu CD ProLogue Premium bên trong thân hình của đầu CD ProLogue Classic, chỉ khác ở điểm nơi đúng ra là khay đĩa giờ đã được thay thế bằng một màn hình thứ hai.

Sau hơn 10 năm, thiết kế của PrimaLuna vẫn rất quen thuộc, rất đẹp và sang trọng. Với thiết kế vừa có phần cổ điển nhưng vẫn toát được nét hiện đại của mình, EVO 100 Tube DAC xứng đáng có mặt trong bất cứ hệ thống âm thanh hi-end nào, cạnh tranh với những bộ DAC cao cấp nhất. Bộ DAC này có kích thước rộng, cao, dài là 28cm x 19cm x 40.3cm. Khối lượng của nó khá nặng, lên đến gần 13kg – một con số cực kỳ ấn tượng với một bộ DAC thông thường, đủ để thấy lượng kim loại làm nên cỗ máy này lớn đến cỡ nào.

Khi xét đến phần mạch của EVO 100 Tube DAC, có thể thấy nó được thiết kế có phần khá giống với các sản phẩm truyền thống khác của PrimaLuna. Về các bóng được sử dụng, chúng ta có 2 bóng ECC83/12AX7 làm nhiệm vụ khuếch đại, hai bóng ECC82/12AU7 có chức năng điều khiển và hai bóng GZ34/5AR4 để làm bóng chỉnh lưu. Vì chúng được thiết kế theo cấu trúc dual-mono nên mỗi kênh sẽ được trang bị đủ cả 3 loại, mỗi loại có một bóng. Tụ Nichicon cỡ lớn được đặt quanh bóng chỉnh lưu, với đế giữ chân lắp bóng làm bằng gốm. Tất cả các bóng đèn đều có logo của PrimaLuna.

Ngoài các bóng kể trên, ta còn có thể tìm thấy một bóng khác trên một bảng mạch, gần với mạch chuyển tần số lấy mẫu và chip DAC Burr Brown PCM1792. Đây là một phần của công nghệ SuperTubeClock, có nhiệm vụ cung cấp tín hiệu xung đồng thời cho cả mạch chuyển tần số lấy mẫu và chip DAC. Bộ dao động tạo ra sóng sine 24.576MHz, sóng này sẽ được chuyển thành sóng vuông với tốc độ rất cao nhờ vào những công nghệ đặc biệt, nhờ thế mà jitter không có đủ thời gian để xuất hiện trên mạch chỉnh tần số lấy mẫu và chip DAC. Bộ đếm xung được xây dựng dựa trên cốt lõi là một bóng mini triode nhỏ của Nga, từng được thiết kế đặc biệt chỉ dùng cho mạch dao động. Các bóng triode thường có độ nhiễu ồn thấp, cực kỳ tuyến tính nếu biết sử dụng đúng cách. Sóng vuông được tạo ra gần như lý tưởng, trong khoảng từ 10Hz đến 100kHz gần như không có chút nhiễu nào nếu đem so sánh với tần số dao động. Các cổng optical, coaxial, AES/EBU và USB sẽ nhận dạng được tín hiệu PCM với chất lượng cao nhất là 24-bit / 192kHz và DSD64 (DoP), riêng cổng USB có thể nhận dạng tín hiệu DSD64 – DSD128 thuần. Lưu ý rằng tất cả tín hiệu khi đi vào sẽ được chuyển đổi thành tín hiệu 24-bit / 192kHz thông qua mạch đổi tần số lấy mẫu để ngăn chặn jitter, với đáp ứng pha tuyến tính vượt ngưỡng nghe được rất lớn.

Tiếp theo, khi phân tích mạch có thể thấy đường tiếp địa đã được tách khỏi mạch digital và analog, đồng thời được khử ghép tần số vô tuyến để tránh hiện tượng can nhiễu. Bên cạnh đó, ta còn thấy giữa các tầng digital và analog còn được cách li mạ điện, thể hiện qua việc có tới hai biên áp nguồn xuyến, một cái cho mỗi tầng được phát triển cho riêng PrimaLuna. Mạch chuyển dòng điện thành điện áp được thiết kế cân bằng, từ đó giảm đi một nửa lượng méo hài, tăng gấp đôi độ động cũng như tỉ lệ tín hiệu / nhiễu ồn. Dù vậy, tỉ lệ này vẫn chỉ thuần lý thuyết vì thực tế cho thấy các mạch chuyển đã có tỉ lệ tín hiệu / nhiễu ồn lên đến 127dB. Tầng đầu vào USB cũng nằm trên bảng mạch riêng, kết nối tớp một chip XMOS trong khi tầng đầu vào AES / EBU nối với biến áp digital. Đối với vùng DAC, các mạch digital và analog cũng được cấp mạch riêng, với số lượng khá dồi dào, tầng bóng đèn được lọc thông qua tụ audio DuRoch cao cấp.

EVO 100 Tube DAC có điện áp đẩu ra là 2V và trở kháng đầu ra 2800 Ohm, một con số có thể nói là rất cao. Nguyên nhân là vì các bóng ECC82 / 12AU7 được thiết lập bias class A với mức lớn, với hai bóng song song để khiến cho vùng tuyến tính rộng gấp đôi bình thường.

Những vấn đề của âm thanh digital như tiếng mỏng, bị nén độ động khiến âm bị ngang hay thiếu tự nhiên không hề xuất hiện trên PrimaLuna EVO 100 Tube DAC. Ở bộ DAC này, nhạc tính và cách phân lớp chi tiết luôn thể hiện rõ từ đầu đến cuối. Tiếng nhạc cụ và vocal rất thật, sống động và tròn trịa. Âm trường rất đầy đặn, rộng rãi và trải dài, bên cạnh đó còn tái hiện tốt độ sâu với một nền âm tối. Đồng thời khoảng cách giữa các nhạc cụ cũng được thể hiện rất tốt.

Với PrimaLuna EVO 100 DAC, người dùng chẳng cần quan tâm nhiều đến yếu tố kỹ thuật vẫn có thể tận hưởng trọn vẹn âm nhạc. Điều này rất tốt bởi hiện tại, một số thương hiệu đang sử dụng các tính năng kỹ thuật như bộ lọc, khả năng hỗ trợ DSD, MQA để từ đó gây ấn tượng với người nghe ít kinh nghiệm nhằm tăng giá sản phẩm. Đây không phải là điều mà các sản phẩm của PrimaLuna hướng đến. Với một thiết bị chỉ tập trung vào âm nhạc, EVO 100 DAC đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. Rất có thể đối với nhiều người, đây sẽ là sản phẩm đầu tiên để họ tiếp cận với PrimaLuna, từ đó tiến tới việc sử dụng những sản phẩm khác của hãng.

Nguồn: tapchihifi.com/Nguyễn Hào