bjorn2

HFVN – Không chỉ làm việc tại phòng nghiên cứu và phát triển của Nordost, Bjorn Bengtsson còn có biệt tài set-up và demo rất thuyết phục. Tại showroom Passion Audio (quận 3, TP.HCM), Bjorn Bengtsson đã giới thiệu những dòng cáp trong series Leif mới. Khách tham dự hoàn toàn bị thuyết phục về hiệu quả âm thanh của dòng Leif series cũng như tầm quan trọng và tính quyết định của dây dẫn trong hệ thống audio. Đây là lần thứ hai Bjorn Bengtsson đến Việt Nam cũng là lần thứ hai phóng viên của NgheNhìn Việt Nam có dịp trò chuyện với một trong những chuyên gia hàng đầu về dây dẫn đến từ hãng Nordost.

Xin ông cho biết tính đồng bộ trong dây dẫn có cần thiết và quan trọng trong quá trình phối ghép hay không?

Ông Bjorn Bengtsson (BB): Tôi cho là rất cần thiết khi người dùng sử dụng toàn dây Nordost (cười). Bởi triết lý làm nên thành công của Nordost là “lọc” càng ít, càng tốt. Như chúng ta đã biết, dây dẫn thực chất là thiết bị lọc/cản tín hiệu do các tính chất vật lý của kim loại như: điện dụng, trở kháng, độ tự cảm… Ở Nordost, chúng tôi giảm thiểu tính lọc và dẫn càng nhiều âm thanh càng tốt. Vì thế, nếu dùng càng nhiều dây Nordost, có nghĩa người dùng được nghe nhiều âm thanh từ các thiết bị chủ động của họ.

bjorn3

Vậy ông nghĩ thế nào khi có khá audiophiles chọn dây dẫn như thiết bị lọc mang tính bổ sung ở các dải, nói cách khác là dùng dây như chiếc equalizer để tăng mid/treble hoặc bass?

Ông BB: Dây dẫn có tính lọc. Vì thế, nói dây dẫn như chiếc equalizer là đúng và cũng có điểm không đúng. Đúng là người dùng có thể tăng cường dải tần hoặc làm giảm một dải tần khác. Tuy nhiên, người dùng không thể đẩy hết tất cả cần ở cả 3 dải tần trong chiếc equalizer này lên mà chỉ giữ chúng ở mức cao nhất là 0dB. Chúng ta hãy hình dung dây dẫn như một chiếc equalizer. Nếu ưu tiên đặt nhóm cần dải tần thấp ở mức 0 (đồng nghĩa với truyền dẫn tối đa), các nhóm cần ở dải trung và cao buộc phải bị hạ xuống ở mức -dB. Nếu dây cho âm trầm tốt, đồng nghĩa với việc có dải trung và cao hạn chế. Tương tự, nếu dây cho treble tốt, dải trầm sẽ hỏng và trung âm cũng bị hẹp. Nordost không xem cáp âm thanh như một equalizer. Chúng tôi nghiên cứu những ảnh hưởng vật lý trong thiết kế dây liên quan đến chất liệu lõi, các hiệu ứng bề mặt tiếp xúc, giáp, chất cách điện… để tạo nên những cáp audio không đẩy bất kỳ dải tần nào mà cho chất âm trung thực hay nói cách khác cho nhiều âm thanh nhất trong tầm giá.

bjorn4

Vật liệu khác nhau có chất âm khác nhau như đồng cho âm bass mạnh mẽ, bạc cho dải cao tốt đôi khi gây nhiễu chói âm ở dải cao… hay vàng thích hợp cho vocal. Ông nghĩ thế nào về những nhận định trên?

Ông BB: Chúng tôi đã thực hiện nhiều nghiên cứu khoa học cũng như thực nghiệm về chất dẫn điện. Kết quả cho thấy sự khác biệt về chất lượng âm thanh giữa hai chất liệu thường dùng để chế tạo dây dẫn là bạc và đồng rất ít mà quan trọng hơn là độ tinh khiết của chất liệu đó. Việc dùng đồng, bạc, hay đồng mạ bạc… tùy thuộc vào triết lý của mỗi hãng như việc đầu bếp chọn lựa các nguyên liệu chế biến.

Tôi cũng muốn giải thích thêm tại sao dây bạc thường gây chói. Bạc là chất dẫn điện cực tốt và không phải là nguyên nhân gây nhiễu chói ở dải cao. Tuy nhiên, do đặc tính vật lý khi sử dụng bạc làm lõi dẫn điện cần có đường kính lớn. Do giá thành khá đắt, một số dòng cáp tầm trung sử dụng lõi bạc có đường kính quá nhỏ dẫn đến hiệu ứng lọc dải trầm. Nếu dây trội ở một dải sẽ giảm ở các dải tần còn lại. Vì thế, dây bạc có đường kính nhỏ không thể tải tốt tín hiệu trầm khiến người dùng sẽ nghe nhiều âm cao hơn, thiếu cân bằng giữa trung/trầm và treble đã tạo nên cảm giác chói tai. Dù có tính dẫn điện tốt tương đương đồng, bạc… nhưng khi sử dụng vàng làm chất liệu dẫn hoặc mạ vàng rõ ràng chất âm tổng thể của hệ thống mộc và ấm áp. Vì thế, ngày càng nhiều nhà sản xuất sử dụng vàng, thậm chí là platium làm chất dẫn điện.

bjorn5

Nhiều audiophiles băng khoăn về độ dài của dây: có người cho rằng dây dẫn cần độ dài nhất định, người khác lại tin rằng dây càng ngắn càng tốt. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Ông BB: Một số dây dẫn đặc biệt cần có thời gian để cân bằng trở kháng. Dây digital cần có kích thước đủ dài để mức trở kháng bị tụt khi tiếp xúc ở jack trở lại mức 75ohm/110ohm. Với dây tín hiệu RCA/XLR cũng như dây loa, chúng ta cần quan tâm đến sự suy hao của tín hiệu khi truyền trên đường đi dài. Tuy nhiên, nếu sử dụng dây có thiết kế tốt, sự suy hao không đáng kể. Với dây tín hiệu và cáp loa Nordost, người dùng có thể yên tâm về tính ổn định. Chúng tôi đã chứng minh với dây có độ dài 30m, tín hiệu âm suy giảm rất ít và không thể nhận ra khác biệt về âm thanh.

bjorn6

Một vấn đề được nhiều độc giả quan tâm là có cần sử dụng các phụ kiện kê dây, tránh cho dây dẫn, cụ thể là cáp loa tiếp xúc trực tiếp với sàn?

Ông BB: Dù là thiết bị thụ động, nhưng dây dẫn vẫn cần được chống rung tốt. Vì những tác động của rung chấn sẽ ảnh hưởng đến kết cấu vật lý bên trong dây. Tín hiệu cũng là dạng năng lượng. Những rung động cơ học sẽ ảnh hưởng đến sự truyền dẫn của năng lượng. Các thiết bị càng tinh tế thì hiệu quả chống rung cho dây càng rõ.

bjorn7

Gần đây, Computer Audio được xem là một trong những nguồn phát hi-end. Vậy, vai trò của dây USB khi set-up hệ thống Computer Audio có quan trọng hay không?

Ông BB: Computer Audio là nguồn phát tiềm năng. Bản thân tôi đã chuyển dần từ nghe đĩa CD, LP sang các file hi-res audio. Với độ phân giải cao, âm thanh từ các file nhạc rất đặc biệt và tinh tế. Trong set-up Computer Audio, ngoài việc chọn phần cứng máy tính, phần mềm phát nhạc, giải mã USB DAC… cáp USB đóng vai trò quan trọng.

Về kỹ thuật, dây USB phức tạp hơn cáp âm thanh thông thường. Bên trong dây USB gồm 3 loại cáp: cáp dẫn điện nguồn, cáp dẫn tín hiệu digital và cáp đóng vai trò làm dây mass. Như vậy, để làm dây USB tốt, chúng ta cần cùng lúc ứng dụng ba kỹ thuật chế tạo cáp digtal, mass, nguồn và sự tính toán các chất cách điện để đạt hiệu quả âm thanh tối ưu nhất. Vì thế, sự khác biệt của cáp USB thông thường và cáp USB chuẩn audio rất lớn.

Cảm ơn ông về những chia sẻ cùng nhiều giải đáp thắc mắc hữu ích!

Tuấn Lương – Hifivietnam.vn