Có bao giờ anh em thắc mắc rằng liệu giữa các chuẩn kết nối digital trên thiết bị như TV, DVD Player, HD Box, TV Box hay các loa soundbar, Receiver đa kênh như optical, coaxial hay HDMI, cái nào cho chất lượng âm thanh “nhỉnh” hơn những chuẩn còn lại? Nếu có thì xin mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây. À mà nói trước nha, cái vụ này dành cho âm thanh home theatre hay giải trí phổ thông, đi sâu vào Hi-fi nó còn có nhiều “black art” trong mấy cái dây dẫn này lắm :D

Đối với các thiết bị trên, các chuẩn kết nối thường thấy nhất sẽ là coaxial, optical và mới hơn một chút là HDMI. Cả 3 chuẩn kết nối này đều là digital tuy vậy coaxial và optical chỉ có thể truyền tải dữ liệu âm thanh, trong khi đó HDMI hỗ trợ luôn cả âm thanh và hình ảnh cùng lúc.

Chuẩn kết nối Coaxial

Đang tải tinhte_coaxial_cable.jpg…

Những chiếc TV hay TV Box đời mới thường không còn hỗ trợ kết nối coaxial nữa, lý do như đã nói trên là nó chỉ có thể truyền tải tín hiệu âm thanh mà thôi. Đầu cắm coaxial thuộc chuẩn RCA và có hình tròn, gần giống với cấu tạo jack RCA phono tuy nhiên có một số điểm khác biệt về kỹ thuật, ví dụ dây RCA bình thường ko cần bọc lưới chống nhiễu nhưng dây Coaxial sẽ chỉ có 1 lõi dẫn tín hiệu số, sau đó là tới lớp cách điện và bên ngoài là lưới kim loại bọc chống nhiễu. Điểm cần chú ý nhất là giá trị trở kháng của chúng khác nhau (1 loại là 50 ohm còn loại kia là 75 ohm) nên sẽ gây ra chập chờn khi sử dụng, hoặc đơn giản là không xài được luôn, thường thì hiện nay mình thấy chủ yếu là 75 ohms. So với optical, coaxial cho chất lượng âm thanh tốt hơn do sở hữu băng thông cao hơn, hỗ trợ chất lượng tín hiệu 24-bit/192kHz. Optical thì chỉ dừng lại ở 96kHz.

Đang tải tinhte_coaxial_cable.png…

Điểm trừ lớn nhất của coaxial là có khả năng xảy ra hiện tượng nhiễu điện và làm ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh, kéo dây càng dài thì nhiễu càng to vì lúc này nó như 1 dây ăng-ten thu nhiễu ngoại sinh vậy. Tín hiệu nhiễu sẽ truyền tải qua cable và đi vào mạch giải mã, gây chói gắt và mất sự trong trẻo.

Và tuy có băng thông cao hơn optical nhưng coaxial vẫn không đủ sức hỗ trợ các chuẩn âm thanh cao cấp như Dolby TrueHD hay DTS-HD Master Audio, do đó sẽ làm hạn chế sự tiện dụng cần thiết của các hệ thống home cinema.

Chuẩn kết nối Optical

Đang tải tinhte_optical_cable (2).jpg…

Kết nối optical sử dụng ánh sáng làm phương tiện truyền tải thông tin qua các sợi cáp quang, triệt tiêu hoàn toàn các ảnh hưởng nhiễu ngoại sinh nếu có khi truyền tín hiệu. Đây là lý do chính vì sao kết nối optical thường được dùng để kết nối trực tiếp giữa đầu phát đến DAC hay đầu thu AV. Trong các hệ thống home cinema, kết nối optical được sử dụng để truyền tải tín hiệu âm thanh dạng nén theo chuẩn Dolby Digital và DTS Surround. Cable optical với chân cắm Toslink (Toshiba Link) còn có thể cắm trực tiếp giữa nguồn phát và đầu thu trong cùng 1 hệ thống. Tuy hơi lép vế so với HDMI, chuẩn optical vẫn được trang bị trên các máy chơi game, đầu blu-ray, TV Box hay trên nhiều mẫu TV đời mới. Cổng optical cũng luôn có trên những chiếc loa soundbar hay đầu thu AV có kiêm tính năng DAC/amplifier.

Đang tải tinhte_optical_cable.jpg…

Optical cũng vấp phải điểm yếu của coaxial là không đủ băng thông để truyền tải các chuẩn tín hiệu âm thanh cao cấp như Dolby TrueHD hay DTS-HD Master Audio. Chuẩn optical cũng chỉ hỗ trợ tối đa 2 channel PCM, và đi kèm theo đó còn là cấu tạo cable với độ bền không cao, dễ gãy nếu cuộn lại quá sát.

Chuẩn kết nối HDMI

Đang tải tinhte_hdmi_cable.jpeg…

HDMI ra mắt vào năm 2002 để giải quyết vấn đề truyền tải thông tin, sở hữu khả năng truyền tải cùng lúc tín hiệu hình ảnh và âm thanh. Chuẩn kết nối này sở hữu băng thông lớn hơn nhiều so với optical lẫn coaxial, cho phép truyền tải tín hiệu âm thanh lossless (như Dolby TrueHD hay DTS-HD Master Audio), vượt mặt xa hai đàn anh của mình.

Cổng HDMI luôn thường trực trên những chiếc TV, đầu blu-ray, đầu thu AV hay gần đây nhất là những chiếc loa soundbar. Chuẩn HDMI cũng ngày càng được nâng cấp với các công nghệ tiên tiến hơn, hiện tại đã có băng thông cực lớn hỗ trợ nhiều kênh âm thanh hơn như Dolby Atmos hay DTS:X chẳng hạn. Nó cũng đã hỗ trợ các định dạng video mới gồm Ultra HD 4K và 1 số định dạng HDR, đồng thời hứa hẹn có thêm các tính năng mới như HFR (High Frame Rate) hay eARC (cho khả năng truyền tải 32 kênh âm thanh cùng lúc) trong tương lai. Chuẩn HDMI 2.1 (hỗ trợ định dạng hình ảnh 8K) cũng sắp được ra mắt.

Vậy bạn nên chọn loại nào? 

Câu trả lời sẽ phụ thuộc nhiều vào hệ thống mà bạn đang sở hữu. Nếu bị giới hạn giữa coaxial và optical, lời khuyên cho bạn sẽ là coaxial. Chuẩn kết nối này sẽ cho chất lượng âm thanh cao hơn so với optical và sẽ làm âm thanh nghe sống động, chi tiết hơn. Tuy nhiên nếu có thể, việc chọn kết nối HDMI sẽ là tốt nhất do tính tiện dụng mà nó mang lại. HDMI cũng hỗ trợ nhiều tính năng tiên tiến hơn, có khả năng nâng cấp và làm giảm đi lượng cable cần sử dụng (vì mình nó có cả khả năng truyền tải tín hiệu hình ảnh và âm thanh). Và cuối cùng hơn cả là bạn không phải hy sinh hiệu năng của hệ thống.

Nguồn: TT/AudioPsycho