Tuy loa vô cùng phổi biến nhưng không phải ai cũng biết được cách vận hành của loa như thế nào. Để hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ giải thích về nguyên lí hoạt động của loa cho các bạn hiểu thông qua bài viết này.
Loa là một thiết bị vô cùng phổ biến trong xa hội hiện nay. Nó được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau như giải trí, hội họp, thông bảo… Tuy nó vô cùng phổ biến, bạn có thể thấy ở bất cứ đâu nhưng không phải ai cùng biêt nguyên lí hoạt động của nó ra sao. Vậy, để giải thích cho thắc mắc này, hôm nay Việt Mới audio sẽ giải thích cho các bạn về loa thông qua bài viết dưới đây.
Trong tiếng Anh, thuật ngữ “loa” (speaker) có vẻ mơ hồ về mặt ý nghĩa. Nó có thể dùng để chỉ từng củ loa riêng (còn gọi là driver) hay để chỉ một thùng chứa nhiều loa driver ở trong. Trong bài này, thuật ngữ driver được dùng khi nói đến một loa trong một thùng hay bộ có nhiều loa nhỏ và thuật ngữ speaker dùng để chỉ thùng hay bộ chứa một hay nhiều chiếc loa.
Khi dòng điện được lưu động theo một hướng, màng chắn rung xa khỏi củ nam châm. Khi dòng điện lưu động hướng ngược lại, màng chắn rung ngược về. Sự lưu động của dòng điện được thay đổi tới lui để khớp với tần số của sóng âm mà loa phải tạo ra. Đối với tần số thấp (âm trầm), thay đổi lưu dộng có thể là vài chục lần mỗi giây. Đối với tần số cao (âm bổng), có thể thay đổi lưu động lên đến hai mươi nghìn lần hay hơn trong mỗi giây.Hầu hết các loại loa đều dùng một thiết kế đơn giản. Ở phía sau của loa, một nam châm vĩnh cửu (thường có dạng tròn) được gắn chặt trong một khung cố định. Khi điện được dẫn vào loa, các thay đổi trong điện trường làm cuộn đồng trong nam châm rung lên. Dính với cuộn đồng này là một màng chắn, thường làm bằng giấy hay plastic. Màng này rung tới và lui để làm di chuyển không khí trước loa và theo đó sóng âm được tạo ra. Khi các sóng âm này đến tai bạn, bạn sẽ nghe được âm thanh.
Kích thước của loa có ảnh hưởng đến tần số âm thanh mà nó còn có thể tái tạo tốt nhất. Loa cỡ lớn hơn có thể làm chuyển động được nhiều không khí hơn, nhưng nó không thể di chuyển nhanh, khiến loại này dùng để tạo âm trầm (âm của loa bass, âm bass). Loa nhỏ hơn không làm chuyển động nhiều không khí, nhưng nó có thể chuyển động nhanh hơn nhiều, nên được dùng để tạo âm bổng (âm cao, âm treble). Do đó, hầu hết thùng hay bộ loa hi-fi thường dùng nhiều loại loa khác nhau.
Một số bộ loa chỉ có một loa duy nhất, như loa của điện thoại. Tuy nhiên, dù có những bộ loa một loa phát ra rất tốt hầu hết âm thanh đủ các tầm, các bộ loa thiết kế để nghe nhạc thường dùng 2 loa hay nhiều loa hơn để giúp tạo ra đầy đủ dải tần số khả thính.
Bộ loa quyết định loại loa nào sẽ xử lý loại tần số nào như thế nào? Một bộ loa với nhiều loa có một mạch gọi là mạch chuyển tuyến crossover để dẫn tín hiệu điện đến loa thích hợp tùy theo tần số mà loa hỗ trợ. Ví dụ, trong bộ loa để kệ cỡ nhỏ, mạch chuyển tuyến có thể sẽ gửi tất cả các tần số 3kHz hay lớn hơn đến loa tweeter, và những tần số dưới 3kHz đến loa woofer.Một bộ loa hi-fi cơ bản có 2 loa: một loa trầm woofer (cho các tần số thấp hơn – âm trầm) và loa tweeter (cho các tần số cao hơn – âm bổng). Các tần số tầm trung (tầm gồm hầu hết âm do người hát) thường được loa tweeter tái tạo, dù vài loại bộ loa có loa trầm nhỏ hơn (như bộ loa để kệ) để loa trầm tái tạo âm tầm trung.
Vài bộ loa hi-fi có thêm một hay nhiều chiếc loa dành riêng để xử lý các tần số tầm trung. Do đó, cần phải có một hay nhiều mạch chuyển tuyến và bạn thậm chí có thêm một loa siêu trầm subwoofer trong thiết lập bộ loa của bạn (cần phải có mạch chuyển tuyến subwoofer trong chuỗi tín hiệu). Từng loại loa hay bộ loa này được tối ưu hóa để tạo các tần số khác nhau. Từ tần số thấp đến cao, nghĩa là từ loa cỡ lớn hơn đến nhỏ hơn, thứ tự là siêu trầm, trầm, trung và bổng.
Nguồn: cuong.audio
